Technisch was het niet mogelijk om bovenstaand de mutaties in de reserves van het jaar 2017 in de tabel aan te geven. Deze waren:
Onttrekking: + 3.425
Toevoeging:  - 2.665 waardoor het totaal op - 21.474 (afgerond) kwam in 2017
Betreffende reserves zijn gecumuleerd gepresenteerd in Programma 6.

Verantwoording producten
Met betrekking tot de verantwoording van de producten is er voor gekozen slechts de significante afwijkingen ten opzichte van de begroting te vermelden, waardoor de analyse per programma op de gewenste hoofdlijnen plaats vindt.  

Afwijking salariskosten Programma 5
Elk programma in de jaarrekening krijgt een bedrag aan salariskosten toegewezen op basis van de verdeling van de werkelijke salariskosten. Deze verdeling is gebaseerd op het aantal toegewezen ambtelijke uren per project of product. De verantwoording van de totale salarisuitgaven ten opzichte van de begrote salariskosten is opgenomen in de paragraaf Bedrijfsvoering.

Per saldo is er op programma 5 voor € 241.800 minder aan werkelijke salariskosten geboekt dan er was begroot. Het begrote budget salariskosten bedroeg € 3.619.700. In werkelijkheid is er € 3.377.800 aan salarissen geboekt. Het verschil wordt veroorzaakt, doordat er vacatures waren die niet konden worden ingevuld in 2018. Voor tijdelijke invulling van vacatures en incidentele opdrachten is gebruik gemaakt van externe inhuur. Per saldo is voor programma 5 voor € 723.900 ingehuurd. Begroot was € 341.300 waardoor een overschrijding van € 382.600 is ontstaan op de post externe inhuur, dat kon worden gedekt uit de onderbesteding op de salariskosten en overige budgetten in programma 5.

Product 5.01 Wmo/maatwerk
Het verschil tussen de begrote en werkelijke lasten bedraagt op product 5.01 € 280.000 voordelig. Deze onderbesteding is grotendeels ontstaan op het budget begeleiding. Vanaf 1 januari 2017 is de gemeente Edam-Volendam uit de regio gestapt en heeft als zelfstandige gemeente contracten afgesloten met de zorgaanbieders. Tot 2017 waren de regionale contracten afgesloten op basis van arrangementen. Per 1 januari 2017 zijn we overgegaan op  pxq financiering. Alleen geleverde zorg wordt in rekening gebracht. Hoewel de begrote kosten voor begeleiding voor 2018 reeds lager zijn ingeschat dan bij de oude contracten zijn de kosten zijn € 214.500 lager uitgevallen dan verwacht. Tevens is er € 59.300 meer ontvangen aan eigen bijdrage dan begroot.

Product 5.02 Jeugd/Maatwerk
Het verschil tussen de begrote en werkelijke lasten bedraagt op product 5.02 € 491.600 nadelig. Dit is een overschrijding op het budget regionaal ingekochte jeugdzorg. Voor 2018 zijn nieuwe regionale contracten afgesloten met de zorgaanbieders waarbij besloten is over te gaan op een geheel andere wijze van financiering. In plaats van pxq financiering wordt afgerekend op een vaste prijs per traject. Het was van te voren heel moeilijk was te bepalen wat de kosten over 2018 zouden kunnen zijn omdat op het moment van begroten de inhoud van de nieuwe contracten en de bedragen die de trajecten zouden gaan kosten nog niet bekend waren. Daarom is toen afgesproken om bij de begroting van de kosten uit te gaan van de kosten in voorgaande jaren met opslag en een eventueel tekort uit de reserve Sociaal domein te financieren. Daarbij zijn door derden jeugdigen doorgeleid waarbij de gemeente pas laat geconfronteerd werd met de financiële consequenties van de doorverwijzing.
Hier is bij de begroting van 2019 rekening mee gehouden.

Product 5.03 Jeugd en Wmo algemeen
Het verschil tussen de begrote en werkelijke lasten, exclusief de salariskosten (€ 38.100 voordelig) en externe inhuur (€ 250.400 nadelig), bedraagt op product 5.03 € 125.000 voordelig en kent diverse oorzaken:

Op de post Vluchtelingenwerk is € 63.800 overschreden. Stichting Vluchtelingenwerk heeft in 2018 niet tijdig gefactureerd waardoor bij de Winternota een groot deel van het (op dat moment niet bestede) budget is overgeheveld naar 2019.

Voor 2018 is circa € 95.000 uitgegeven aan activiteiten voor jeugdbeleid. Dit komt overeen met de uitgaven in 2017 op dit terrein. Door diverse reden is er circa € 75.000 aan budget overgebleven in 2018. Voor de Verwijsindex Multisignaal was een bedrag van €20.000 begroot. Doordat we per 1 april 2017 zijn overgegaan naar een nieuw systeem, zijn de kosten meer dan gehalveerd naar ca € 6.100. Voor 2019 zijn er echter wel plannen om meer in te zetten op ondersteuning vanuit Multisignaal. Daarnaast zijn activiteiten zoals doorontwikkeling CJG, pilot uitbreiding pedagogische advisering niet in 2018 van start gegaan. Deze activiteiten zijn inmiddels in 2019 opgestart.

De aanbesteding gespecialiseerd jongerenwerk loopt van 15 juli 2018 tot en met 31-12-2020. Door de aanbesteding is er een uitbreiding van het jongerenwerk gerealiseerd. Het begrote bedrag à € 175.000 is het gebudgetteerde jaarbudget. Aangezien deze ‘nieuwe’ situatie pas is ingegaan vanaf 15 juli 2018 is niet het volledig begrote bedrag uitgegeven maar € 130.000. Dit geeft een onderschrijding van € 45.000.
Daarnaast stond de eerste periode 15 juli 2018 tot en met 31-12-2019 voornamelijk in het teken van het opbouwen. Hierdoor zijn nog niet alle de kosten in volledigheid gebruikt in 2018. Zo is er bijvoorbeeld maar een klein deel (€2.000) van het voor huisvesting gereserveerde bedrag (€10.000) gebruikt. Ook is slechts de helft (€12.500) van het totale activiteitenbudget (€ 25.000) gebruikt. Gezien de contractvoorwaarden gaan wij ervan uit dat in 2019 en 2020 het volledige bedrag zal worden uitgegeven.

Er heeft een dubbele uitbetaling van eigenaarslasten 2018 PX van € van 38.000 plaatsgevonden. Dit wordt in 2019 met het CBW verrekend.

De jaarlijkse kosten in de begroting voor Schoolmaatschappelijk werk zijn gebaseerd op normen die regionaal zijn vastgesteld. Voorgaande jaren is dit budget niet volledig benut omdat het schoolmaatschappelijk werk nog niet op alle scholen werd ingezet. Met ingang van 2018 is er een nieuwe aanbieder gecontracteerd. Onderdeel van de opdracht is het bereiken van alle scholen. In de loop van 2018 is dit gerealiseerd en is bijna het volledige budget benut. In 2019 is de verwachting dat het volledige budget wordt benut.

Voor de implementatie van  MDA++ huurt gemeente Edam-Volendamn een externe consultant in van BMC. Dit is een regionaal project en de gelden hiervoor worden beschikbaar gesteld door de gemeente Zaanstad. Ter financiering van het project heeft de gemeente Zaanstad tweemaal een bedrag overgemaakt. Eenmalig € 40.000,- en eenmalig € 25.000. In totaal € 65.000. In totaal is er in 2018 een bedrag € 48.070 aan BMC overgemaakt voor uitbestede werkzaamheden. Het project loopt echter door in 2019. Een bedrag van € 17.000 heeft betrekking op nog te maken kosten in 2019.

Het verschil tussen de begrote lasten en baten en de werkelijk lasten van de MFA in Oosthuizen bedraagt € 54.400. Een deel van de lasten en baten zijn verantwoord op product 5.13 (per saldo € 8.000 nadelig).het te verklaren verschil bedraagt € 46.400. De verklaring is dat nog niet de volledige onderhoudsbudgetten zijn ingezet in 2018, omdat het een nieuw pand is (circa € 29.400 voordelig) en dat de baten hoger zijn dan geraamd (€ 17.000 voordelig).

Product 5.04 Arbeidsmarktinstrumenten
Het verschil tussen de begrote en werkelijke lasten bedraagt op product 5.04 € 938.506 voordelig en kent meerdere oorzaken. De gemeente draagt bij in het tekort op de rijkssubsidie Wsw en het exploitatietekort van de Stichting Werkplus. De (voorlopige) jaarrekening 2018 van de stichting Werkplus is opgemaakt en kent een voorlopig voordelig resultaat van € 240.000, welke is teruggestort  naar de gemeente. Op het implementatiebudget van het project Stichting Werkplus van € 182.500 is € 91.800 is overgebleven. De gemeenten en de stichting Werkplus hebben een dienstverleningsovereenkomst afgesloten voor verrichte werkzaamheden door ambtelijk personeel van de gemeente voor de stichting. Deze detacheringsovereenkomst was € 47.900 hoger dan geraamd.

Tevens wordt de onderbesteding veroorzaakt door de afrekening van de gemeentelijke bijdrage over 2017. Deze is in 2018 definitief vastgesteld op € 194.514.  Omdat Baanstede verwachte dat de gemeentelijke bijdrage over 2017 voor de gemeente Edam-Volendam € 348.617 zou bedragen betekent dit een positief verschil van € 154.103.

Daarbij is de taakstelling over de jaren 2015/2016/2017 verrekend met Baanstede. Het aantal gerealiseerde SW-werkplekken lag lager dan de taakstelling voor de gemeente, waardoor wij over bovenstaande periode
een bedrag hebben terugontvangen van € 398.355. Hier is in de begroting over 2018 geen rekening mee gehouden.

NB: Deze gunstige afrekeningen in 2018 zijn incidenteel. Binnenkort ontvangt u een voorstel tot structurele aanpassing van de bijdragen aan de stichting Werkplus voor de Wsw-loonkosten 2019 en verder. De bijdrage van de gemeente aan de stichting moet worden verhoogd, omdat de (verlaagde) rijksvergoeding Wsw niet de Wsw-loonkosten meer dekt.

Product 5.05 Nazorg Nieuwjaarsbrand
N.v.t.